Sequel i remake to podstawa
branży filmowej, choć oczywiście doskonale wiemy jak łatwo zepsuć jedno i
drugie. Niektóre remaki udanie przenoszą w nowe czasy swych bohaterów, nawet
jeśli oficjalnie nimi nie są - choćby filmy o Bondzie, choć przekonał mnie
dopiero Skyfall, bowiem dwa poprzednie zerwały całkowicie z konwencją, dopiero
w tym ostatnim nawiązując do znanych i lubianych wzorców. W przypadku
Spidermana czeka nas już chyba czwarty filmowy retelling dziejów bohatera,
mający na celu przede wszystkim wpisanie go w MCU, by mógł wystąpić w
nadchodzących filmach trzeciej fazy dziejów Avengers. A dzięki temu postać
wciąż jest wiecznie żywa, młoda, a interes się kręci, pozwalając na zarabianiu
na figurkach i zabawkach.
Jak jednak zrobić remake w
przypadku komiksu? Marvel próbował otworzyć kiedyś linię komiksową, w której
opowiadał dzieje tych samych postaci w obecnych realiach. Do czasu imprint
Ultimate czytało się świetnie, dopóki pogoń za kasą nie sprawiła, że kolejne
eventy nie zepsuły tego co dobre, choć przyznam, że miało to i dobre strony, bo
w komiksach głównej linii DC i Marvela nie zobaczylibyśmy zniszczenia Europy, a
tu scenarzyści mogli działać bez ograniczeń. Jednak jako, że po ponad pół wieku
w uniwersach komiksowych narosło zbyt wiele rdzy, a liczne restarty serii
przysparzały nowych czytelników jedynie na krótki raz, przychodzi pora na
remake całości. Czyli rebranding, mający tylu samo przeciwników ilu
zwolenników. A jakoś tak wyszło, że w przypadku komiksów zmianę całego
uniwersum najłatwiej wytłumaczyć to kolizją nieskończonych alternatywnych
światów, lub w ogóle historią alternatywną. To najprostsza forma retellingu w
fantastyce, widz i czytelnik jest zadowolony, dostaje znane i lubiane postaci w
nowej odświeżonej formule, po tym jak zostaną przemiksowane przez odmienne
rzeczywistości.
Pominę "Kryzysy" w
uniwersum DC, bo ich skutki już dawno zostały przemielone przez kolejne eventy.
Skupmy się na historiach alternatywnych. Po raz pierwszy na szerszą skalę
próbował tego Marvel, w połowie lat dziewięćdziesiątych tworząc "Age of
Apocalypse". W owym czasie pomysł ten tknął nowością, na cztery miesiące wszystkie
komiksy o X-Men zmieniły swe tytuły, w zasadzie przestając wychodzić, a
zastąpiły je zeszyty opowiadające o świecie, jaki narodził się po przedwczesnej
śmierci Charlesa Xaviera z ręki własnego syna (nie pytajcie, to zabawa z
podróżami w czasie i paradoks dziadka). Wszystko było dobrze przemyślane, gdy
zabrakło Xaviera uczącego mutantów ukrywać swe zdolności, a jego miejsce zajął
Magneto stawiający na ich ofensywne wykorzystanie, narodził się świat postapo,
w którym ludzi hodowano w klatkach. Historia była całkiem spójna, a finał i
spadające bomby atomowe do dziś tkwi w mej pamięci, choć oczywiście z czasem
został zepsuty, przez dopisanie doń ciągu dalszego. Rzecz w tym, że świat alternatywny
przestał istnieć, rzeczywistość wróciła do normy, nawet jeśli AoA pozostawiło
liczne ślady. Sam pomysł i wykonanie sprawiły, że rzecz była hitem
sprzedażowym.
W roku 2011 DC postanowiło
wykorzystać ten sam pomysł. Ruch jaki wykonało był jednak radykalny, poprzez
opowieść zatytułowaną "Flashpoint" zresetowało całkowicie swoje
uniwersum, tworząc nową alternatywną rzeczywistość, która stała się
obowiązująca. I w ten sposób Supermana, Batmana i innych bohaterów w formie
znanej od 1986 roku zastąpiły ich odmłodzone wersje. Sprzedaż poszybowała w
górę, spadła, Batman całkowicie się zmienił, ostatnio jego kostium założył
James Gordon, świat dowiedział się z czasem, że Clark Kent to przybysz z
Kryptona... żelazne zasady obowiązujące od początków wszystkich komiksów
przestały obowiązywać. Marvel próbował różnych sztuczek, wreszcie zrobił to
samo. Cztery miesiące temu MCU skasowało linie Ultimate i wszechświat 616
stanowiący główne uniwersum tworząc alternatywną rzeczywistość Battleworldu. A
za kolejne cztery miesiące świat narodzi się na nowo. Nowa rzeczywistość
All-new All-different przetrwa do czasu kolejnego rebrandingu.
Światy alternatywne to sposób aby
po raz kolejny sprzedać to samo, dotrzeć do nowej generacji czytelników, dla
której komiks jako drukowana rozrywka nie jest już w świecie tabletów pierwszym
wyborem. Trudno jednak oprzeć się wrażeniu, że stały się wytrychem i kluczem
usiłującym pogodzić nowe i stare pokolenia fanów. Nowe DC omijam szerokim
łukiem, Batman to dla mnie Denny O'Neil czy Frank Miller i Norm Brefoygle,
kilka miesięcy po lekturze "Dworu Sów" nie pamiętam o czym był,
tymczasem "Zabójczy Żart", "Rok Pierwszy" czy "Długie
Halloween" po dziś dzień mam w pamięci. X-Men to Chris Claremont. Nowy
Star Trek, który posłużył się tą samą metodą już mnie nie przekonał, gdy
zatracił całą swą pseudonaukowość w kinowym rebrandingu. Choć przeszarżowane
aktorstwo Chrisa Pine'a dobrze ukazało kapitana Kirka. Co ciekawe fani traktują
tę rzeczywistość jako całkowicie alternatywną, nie naruszającą głównej linii
czasowej, która przestała istnieć. Zresztą jak stwierdzili sami twórcy, jest
ona całkowicie kwantowa i równorzędna do tej, którą znamy z pozostałych
seriali. Ale w końcu to Star Trek, od lat sześćdziesiątych istnieje tu
równoległa rzeczywistość lustrzana, gdzie Federacja jest Imperium Zła.
Komiksowe retellingi rządzą się
prawami pulpowej opowieści. Zawsze wystąpić muszą w nich protagoniści głównych
tytułów, obsadzeni w innych rolach. Opowieść podlega swoim prawom,
powtórzeniom, pojawieniu się nowym wersjom tych samych bohaterów. W końcu
przecież niczego innego nie chcemy od opowieści. Co innego gdy zastąpimy
dekoracje przenosząc je w nowe czasy. W ten sposób wydawca zyska nową rzeszę
czytelników, a starzy jeśli nie zaakceptują zmian, stają się pozostałością
nieistniejącej dawno rzeczywistości alternatywnej.